Dobitnici književne „Velike nagrade Ivo Andrić“, koju dodeljuje Andrićev institut iz Višegrada, su Italijanski književnik Alesandro Bariko i Nebojša Jevrić. Bariko je nagrađen za svoj životni i književni rad, dok je Jevrić osvojio nagradu za najbolju knjigu objavljenu tokom godine u Republici Srpskoj i Srbiji, a reč je o zbirci priča „Mrtvi dim“.
Alesandro Bariko, rođen u Torinu, je ne samo književnik već i novinar, književni i muzički kritičar, kao i esejista. Njegovo stvaralaštvo obuhvata različite žanrove i teme, čime je stekao reputaciju jednog od najznačajnijih savremenih pisaca. Njegovi radovi često istražuju složene ljudske emocije i društvene fenomene, a Bariko je poznat po svom jedinstvenom stilu i sposobnosti da privuče pažnju čitatelja.
Nebojša Jevrić je takođe značajan autor na književnoj sceni Republike Srpske i Srbije. Njegova zbirka „Mrtvi dim“ obuhvata priče koje se bave zavišću, tugom i ljudskim sudbinama, čime je Jevrić učvrstio svoje mesto među najuspešnijim savremenim piscima. Njegovo delo impresionira čitatelje emotivnom dubinom i snažnom naracijom.
Žirij za dodelu „Velike nagrade Ivo Andrić“ čine istaknute ličnosti iz sveta umetnosti. Među članovima su direktor Andrićevog instituta, reditelj Emir Kusturica, Želidrag Nikčević i predsednica žirija Slađana Ilić. Ovaj žiri je odgovoran za odabir dobitnika svake godine i obavlja izuzetno važnu ulogu u prepoznavanju i nagrađivanju izuzetnih književnih dela.
Andrićev institut, na čijoj je inicijativi nagrada osnovana 2015. godine, osmišljen je da promoviše kulturu i tradiciju, kao i da čuva sećanje na velikog književnika Ivu Andrića. Nagrada se prvi put dodelila 2016. godine i od tada se zbog svoje prestižne prirode etablirala kao jedno od najvažnijih priznanja u književnosti srpskog govornog područja.
Ova nagrada dodeljuje se u dve kategorije: prva je nagrada za životno književno stvaralaštvo, koja prepoznaje celokupan doprinos pojedinca književnosti i kulturi, dok se druga dodeljuje za najbolju knjigu objavljenu tokom poslednje godine u Republici Srpskoj i Srbiji. Ovaj pristup omogućava prepoznavanje i afirmaciju različitih autorskih glasova, čime se obogaćuje književna scena u regionu.
Među prethodnim dobitnicima nagrade za životno delo bili su istaknuti autori poput Matije Bećkovića, Dušana Kovačevića i Gorana Petrovića, dok su nedavni dobitnici uključivali i međunarodno priznate pisce, kao što je Peter Handke. S druge strane, nagrada za najbolju knjigu je do sada dodeljena umetnicima poput Vladimira Kecmanovića i Bore Đorđevića, ističući raznolikost i bogatstvo književne tradicije ovog prostora.
U svetlu svih ovih informacija, „Velika nagrada Ivo Andrić“ postaje ne samo platforma za prepoznavanje književnih talenata već i prostor gde se čuva i razvija kulturološki identitet. U današnjim vremenima, kada su umetnost i kultura često na udaru različitih pritisaka, ovakve nagrade igraju ključnu ulogu u očuvanju umetničkog stvaralaštva.
Dodavanje vrednosti ovakvim inicijativama je fundamentalno za budućnost književnosti. S obzirom na novoizabrane laureate Barika i Jevrića, možemo očekivati dalji razvoj njihovih kadrova, kao i mogućnost da inspirišu novu generaciju pisaca.
Ova nagrada takođe naglašava međunarodnu dimenziju književnog stvaralaštva, čime se potencijalno otvaraju vrata za daljnju saradnju i povezivanje autora iz različitih kultura. U tom smislu, nagrada predstavlja most između tradicije i savremenog stvaralaštva, što je posebno značajno za region Balkana.
Kako Andrićev institut nastavlja da promoviše kulturu i književnost, verujemo da će se ovaj trend nastaviti, donoseći nove umetnike i stvaratelje u svetla reflektora.
