Stručni tim za izradu nominacionog dosijea za upis „Arheološkog nalazišta Caričin grad – Iustiniana Prima“ na Uneskovu Listu svetske baštine formiran je u januaru 2024. godine u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture. Ova odluka ima za cilj zaštitu i promociju kulturne baštine u Srbiji, kao i priznanje značaja ovog istorijskog nalazišta.
Grad Caričin grad bio je sedište vizantijskog cara Justijana I, koji ga je podigao u blizini mesta rođenja. Ovo je bilo novo administrativno i arhiepiskopsko sedište provincije Ilirik, s namerom da se iz ovog centra ojača vlast Vizantije i omogući širenje hrišćanstva. Život u gradu je prestao u vreme cara Iraklija pod najezdom slovenskih plemena.
Caričin grad se nalazi na preliminarnoj listi Uneska od 2010. godine, prijavljen je pod kriterijumima ii i iii. Prepoznato je da ovo nalazište predstavlja važnu razmenu ljudskih vrednosti, tokom vremenskog perioda ili unutar kulturnog područja sveta, razvoj arhitekture ili tehnologije, monumentalne umetnosti, urbanizma ili pejzažnog dizajna; kao i jedinstveno ili izuzetno svedočanstvo o kulturnoj tradiciji ili civilizaciji koja živi ili je nestala.
Stručni tim koji je formiran za izradu nominacionog dosijea čine arheolozi, arhitekte, istoričari umetnosti i konzervatori-restauratori. Njihov zadatak je da izrade dokument u skladu sa Konvencijom o zaštiti kulturnog i prirodnog nasleđa (1972) i smernicama navedenim u Operativnom vodiču.
Srbija već ima nekoliko lokacija na Uneskovoj listi svetske baštine, uključujući Gamzigrad, Studenicu, Manastir Sopoćane. Dodavanje Caričinog grada na ovu listu bilo bi još jedno značajno priznanje kulturne baštine Srbije i doprinos zaštiti ovog istorijskog lokaliteta.
Dokumentacija koju će izraditi stručni tim biće poslata Uneskovom centru za svetsku baštinu radi ocene i razmatranja za upis na Uneskovu Listu svetske baštine. Očekuje se da će ovaj proces biti dugotrajan i zahtevati saradnju između Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture i Uneskovog centra.
Prisustvo na Uneskovoj listi svetske baštine može doneti mnoge benefite, kao što su povećan turizam i kulturna promocija ovog prostora. Na taj način, ova odluka može biti od velikog značaja za localno stanovništvo i ekonomiju u blizini Caričinog grada.
Očekuje se da će Stručni tim za izradu nominacionog dosijea za upis „Arheološkog nalazišta Caričin grad – Iustiniana Prima“ na Uneskovu Listu svetske baštine nastaviti sa svojim radom i pružiti sve neophodne informacije i dokumentaciju kako bi se ovaj istorijski lokalitet adekvatno zaštitio i promovisao kao deo svetske baštine.
