Nakon što je postao profesor Univerziteta u Beogradu 1905. godine, Jovan Cvijić, istaknuti srpski naučnik, kupio je zemljište i izgradio kuću na Kopitarevoj gradini. Ova kuća danas se koristi kao Memorijalni muzej koji čuva uspomenu na Cvijićev život i rad, a poveren je Muzeju grada Beograda. Izložbeni prostor muzeja sastoji se od šest prostorija koje zauzimaju ukupno 111,90 metara kvadratnih.
U prve tri prostorije muzeja nalaze se zidne dekoracije umetnika Dragutina Inkiostrija Medenjaka, koje su restaurirali i konzervirali stručnjaci tokom adaptacije kuće 1968. godine. „Samo tri sobe imaju sačuvano originalno slikarstvo. Jedna od njih je radna soba Jovana Cvijića u kojoj je sačuvan samo jedan sekretar, dok ostatak sobe postoji u formi fotografija“, izjavila je kustoskinja Marija Petrović. Originalna radna soba nije sačuvana jer je Cvijić testamentom ostavio svoju biblioteku porodici, koja je kasnije sve predala Srpskom geografskom društvu. Nažalost, tokom Drugog svetskog rata zgrada Filološkog fakulteta, koja je tada bila u vlasništvu društva, bombardovana je i uništena zajedno sa Cvijićevom ostavštinom.
U muzeju se u ovoj prostoriji nalazi portret Jovana Cvijića, delo poznatog srpskog umetnika Uroša Predića, kao i fotografija njegove majke. Ostali delovi radne sobe su muzeološki opremljeni, prikazujući ključne informacije iz Cvijićevog života, uključujući njegove studije u Beogradu i Beču, doktorat, rad na Univerzitetu, profesore i učenike, kao i njegovu ulogu u Akademiji nauka i javnom životu.
Susedna soba se može pohvaliti salonikom sa trpezarijskim stolom koji je osmougaoni, jer je Cvijić verovao da ne bi trebalo imati više od osam gostiju u jednom trenutku. U ovoj prostoriji su takođe izložene tkanine koje svedoče o njegovom interesovanju za etnologiju, s obzirom na to da je sa terenskih istraživanja donosio različite tkanine.
Salon je povezan sa prostorijom u kojoj je najviše vremena provodila Cvijićeva supruga Ljubica. Nameštaj iz ovog salona je sačuvan u velikoj meri, a drvo je obojeno, dok su presvlake izrađene od narodnih tkanina. Izložene fotografije daju uvid u Cvijićev privatni život i domaće ambijent.
Preostale prostorije muzeja uređene su u skladu s modernim muzeološkim principima, prikazujući Cvijićev naučni rad, putovanja i priznanja koja je stekao tokom života. Pored njegovih objavljenih radova, izložene su i skice, beleške i fotografije sa brojnih naučnih ekskurzija po Balkanskom poluostrvu, kao i mape tih putovanja. Diplome, medalje i pisma doprinose potpunijem razumevanju Cvijićevog značaja i ugleda.
Nova stalna izložba muzeja postavljena je 2009. godine, a u čast 150 godina od rođenja Jovana Cvijića, muzej je 2015. godine doživeo građevinsku sanaciju. Tom prilikom, podrum kuće je preuređen u galerijski prostor za održavanje predavanja, izložbi i promocija knjiga. Radove je finansirao grad Beograd uz stalni nadzor Zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Memorijalni muzej je otvoren za posetioce utorkom, sredom, četvrtkom i subotom od 10 do 17 časova, petkom od 10 do 18 časova i nedeljom od 10 do 14 časova. Ova institucija ne samo da čuva sećanje na život i rad Jovana Cvijića, već i podseća na važnost nauke i kulture u oblikovanju identiteta srpske zajednice. Na ovaj način, Cvijićeva ostavština i doprinosi i dalje inspirišu buduće generacije naučnika i istraživača.
