Svetske politike se mijenjaju, mijenjaju se i Srbi. Dok smo pratili Evropsko prvenstvo u fudbalu, primijetili smo da imamo mnogo selektora među sobom. Međutim, postoji još jedno polje u kojem imamo mnogo stručnjaka – litijum! Gotovo da nema kuće u kojoj se ne spominje tema ove važne sirovine. Da li iskopati litijum ili ne? Svi imaju svoje mišljenje. Jedni su za, dok su drugi oštro protiv. Za sve njih, zaštita životne sredine je prioritet.
Opozicija je povezala svoje postojanje na političkoj sceni sa borbom protiv projekta „Jadar“ i izgradnje rudnika u okolini Loznice, koji je dvanaesto najveće nalazište litijuma na svijetu. Iako je na početku vlast odustala od projekta, posljednjih dana su se stvari promijenile i čini se da će iskopavanje litijuma u Srbiji dobiti zeleno svjetlo. Litijum je ključan za proizvodnju pametnih telefona, računara, električnih bicikala i automobila, kao i za kućna skladišta energije koja koriste solarne panele.
Litijum se naziva naftom novog doba, a zemlje koje ga imaju se smatraju da će imati više mogućnosti za ekonomski razvoj u budućnosti. Evropa trenutno nema aktivan rudnik litijuma, što je dovelo do problema u auto-industriji. Evropljani su prinuđeni da uvoze litijum iz Kine, ali i iz drugih dijelova svijeta. Zbog ove zavisnosti od uvoza, evropska ekonomija gubi konkurentnost. Zbog toga su nekoliko zemalja, uključujući Portugal, Francusku, Češku i Njemačku, odlučile da otvore rudnike litijuma na svojoj teritoriji.
Srbija je također postala važan igrač u ovom polju, a nedavna posjeta njemačkog kancelara Olafa Šolca Beogradu potvrđuje značaj srpskog litijuma. Ako se otvori rudnik „Jadar“, to bi donijelo najveću investiciju u istoriji zemlje, radna mjesta za 1.300 ljudi i godišnju rentu od 180 miliona evra. Postoje planovi da se otvore fabrike baterija i katoda u Srbiji, što bi dodatno podstaklo ekonomski razvoj zemlje.
Ministar finansija Siniša Mali je izrazio optimizam u vezi sa projektom „Jadar“, navodeći da bi to donijelo dobit od 10 do 12 milijardi evra i rast bruto društvenog proizvoda od 16 procenata. Međutim, postoje i skeptici, poput lidera opozicije, koji se protive otvaranju rudnika iz straha za ekologiju. Kompanija „Rio Tinto“ tvrdi da je otvaranje rudnika moguće sa minimalnim lošim uticajima na prirodu.
U svakom slučaju, litijum postaje sve važniji resurs u današnjem svijetu i zemlje poput Srbije imaju priliku da iskoriste svoje prirodne resurse kako bi stvorile ekonomsku prednost. Konačna odluka o otvaranju rudnika “Jadar” će imati dugoročne posljedice na ekonomiju i životnu sredinu zemlje.
